Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca ahşap binaların tasarlanmasının ve yapılmasının önünü açacak olan "Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik" 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girdi. Taşıyıcı ahşap yapı elemanlarının güvenli bir şekilde tasarlanması ve inşa edilmesi için gerekli yöntemleri ve kuralları belirleyen yönetmelik, alternatif yapı sistemlerinin yaygınlaştırılmasını da sağlayacak.

Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yönetmelik, doğal, çevresel ayak izi düşük, esnek, geri dönüştürülebilir, olası depremlerde kolay göçmeyen ahşabın, yapılaşmada kullanılmasını kolaylaştıracak ve tercih edilmesine katkı sunacak.
Ahşap binaların tasarımı, hesaplanması ve yapımında uygulanacak esasları belirleyen yönetmelik, ağaçların görsel mukavemet sınıflarını, ağaç türlerini ve kaynaklarını listeleyen TS EN 1912 "Yapı kerestesi-Mukavemet sınıfları-Ağaç türleri görsel sınıfların tasnifi" standardında yer alan ağaç türlerinin kullanılmasına izin veriyor. TS EN 1912 standardında birçok ülkenin kullandığı çam, ladin, göknar gibi ağaç türleri sınıflandırmasında, ülkemizden de karaçam, göknar, sarıçam, kızılçam, sedir ve ladin ağaç türleri yer alıyor.
Yönetmelikle, ahşap bina tasarlamak isteyen uzmanlar ve ruhsat vermeye yetkili ilgili idareler için de kurallar belirlendi. Klasik hafif çerçeve ahşap sistemlerin yanı sıra dünyada sıkça kullanılan taşıma kapasitesi çok yüksek olan çapraz lamine ahşap (CLT) sistemler de yönetmelik kapsamında yer aldı. Ahşap binaların inşasında ülkemizdeki yetiştirme ormanlarından elde edilen yerli ağaçların kullanılması ile hem yerel ekonomiye, hem de yapıların daha ekonomik inşa edilmesine katkı sağlaması hedefleniyor.

Ahşap, insanlığın ilk günlerinden bugüne kadar varlığını sürdürmüş doğal bir malzemedir. Doğadan doğrudan elde edilebilir olması, kolay şekil verilebilmesi, sürdürülebilir olması özelliklerinden dolayı yüzyıllar boyunca yapı malzemesi olarak kullanılmıştır. Ülkemizde ahşap binaların tasarımına yönelik standartlar bulunsa da, müstakil bir mevzuat bulunmamaktaydı. Bu çerçevede ahşabın yapı sektöründe kullanımının yaygınlaştırılması ve yapım kurallarının belirlenerek standartların geliştirilmesi amacıyla mevzuat çalışması yapılarak 24/3/2024 tarihli ve 32499 sayılı Resmi Gazetede "Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmelik" yayımlanmıştır. Yönetmelik, yurtdışı mevzuatların da taranmasıyla, ülkemiz mevzuatları ve güncel standartlar ile de uyumlu olacak şekilde hazırlanmıştır. Klasik ahşap sistemlerin yanı sıra, çapraz lamine ahşap (CLT) sistemler de yönetmelik kapsamında yer almaktadır.

Bu kapsamda, Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmeliğin anlaşılabilmesi, uygulama birliğinin sağlanabilmesi ve tasarımcılara yol gösterici, rehber niteliğinde olmasını hedeflediğimiz Tasarım Örnekleri Kılavuzunun tüm ilgili sektör uzmanlarına ışık tutması dileklerimle emeği geçen Prof. Dr. Ahmet TÜRER, Doç. Dr. Barış ERDİL, Doç. Dr. Mehmet Selim ÖKTEN, Dr. Öğr. Üyesi Erkan AKPINAR, Dr. Rabia İZOL, İnş. Yük. Müh. Erdem DEMİRKIRAN, İnş. Yük. Müh. Sebastian Tebeck AKANJİ ve Bakanlığımız adına projenin yürütücülüğünü gerçekleştiren değerli çalışma arkadaşlarıma teşekkür eder, yönetmelik ve kılavuzun bu konuda çalışacak olan meslektaşlarımıza faydalı olmasını dilerim.
Bu kapsamda, Ahşap Binaların Tasarım, Hesap ve Yapım Esaslarına Dair Yönetmeliğin anlaşılabilmesi, uygulama birliğinin sağlanabilmesi ve tasarımcılara yol gösterici, rehber niteliğinde olmasını hedeflediğimiz Tasarım Örnekleri Kılavuzunun tüm ilgili sektör uzmanlarına ışık tutması dileklerimle emeği geçen Prof. Dr. Ahmet TÜRER, Doç. Dr. Barış ERDİL, Doç. Dr. Mehmet Selim ÖKTEN, Dr. Öğr. Üyesi Erkan AKPINAR, Dr. Rabia İZOL, İnş. Yük. Müh. Erdem DEMİRKIRAN, İnş. Yük. Müh. Sebastian Tebeck AKANJİ ve Bakanlığımız adına projenin yürütücülüğünü gerçekleştiren değerli çalışma arkadaşlarıma teşekkür eder, yönetmelik ve kılavuzun bu konuda çalışacak olan meslektaşlarımıza faydalı olmasını dilerim.

Kılavuzun tamamını okumak için tıklayınız